Grafika kucharza z wytrzeszczonymi oczami na długi bez końca papier pełen zapisków
autor ilustracji: Jan Kryciński

Wyszukiwarki internetowe regularnie „skanują” strony WWW, sczytują całą ich treść i umieszczają ją w swojej bazie danych, zwanej „indeksem”. Gdy użytkownik wyszukuje dane hasło, wyszukiwarka znajduje w indeksie strony pasujące do tego hasła i wyświetla listę wyników. Wyszukiwarka stara się wyświetlić użytkownikowi najbardziej użyteczne i pasujące do zapytania wyniki, dlatego lista pasujących wyników jest wyświetlana w kolejności ustalanej przez wyszukiwarkę na podstawie różnych, często niejawnych parametrów.

Jest powód, dla którego te parametry są niejawne — gdyby ktoś poznał sposób, w jaki wyszukiwarka porządkuje („rankuje”) wyniki wyszukiwania, to mógłby wprowadzić zmiany na stronie, które nie wpływają pozytywnie na jej wartość dla czytelnika, ale ogrywają algorytm rankowania wyszukiwarki tak, aby to jego strona pojawiła się wyżej na liście wyników.

Linki do odcinka

Ten sam temat poruszamy w najnowszym odcinku podcastu, którego możecie posłuchać za pomocą poniższych platform:


Czym jest SEO?

SEO, czyli „Search Engine Optimization” to praktyka polegająca właśnie na dostosowywaniu strony tak, aby wyskakiwała wyżej w wynikach wyszukiwania dla danego hasła.

SEO w postaci „łagodnej” jest nieszkodliwe dla użytkowników. Może polegać na odpowiednim dodaniu meta tagów do strony, na używaniu poprawnych tagów HTML, lub na przyspieszeniu czasu ładowania strony. W bardziej szkodliwej postaci specjaliści od SEO wpływają inwazyjnie na treść strony w sposób, który umniejsza jej użyteczność dla użytkownika poprzez np.:

  • rozwlekanie treści strony na wiele paragrafów — tak, aby najważniejsze słowa kluczowe były odmienione przez wszystkie przypadki;
  • dodawanie nadmiarowej dla czytelnika ilości nagłówków (gdyż słowa zawarte w nagłówkach są „więcej warte” dla algorytmów rankujących);
  • niepotrzebne wytłuszczanie słów kluczowych w treści strony.

Na pewno każde z Was doświadczyło tego na własnej skórze, gdy szukaliście informacji o tym, czy w bieżącym tygodniu jest niedziela handlowa, a pierwszym wynikiem była strona, która przez pierwsze kilka ekranów tekstu opowiada o historii słowa „niedziela”. Informacja, którą można przedstawić użytkownikowi w prostej i natychmiast czytelnej formie, jest zagrzebana pod stertą tekstu, który nie jest pisany dla ludzi — tylko dla maszyn.

 Czy w maju 2025 roku któraś niedziela jest handlowa? Czy wszystkie są niehandlowe? Czy w majowe niedziele uda się zrobić zakupy np. w większych supermarketach lub galeriach handlowych? Oto harmonogram niedziel handlowych w maju 2025.      Niedziele handlowe w maju 2025. Oto harmonogram niedziel handlowych w maju 2025     Harmonogram niedziel handlowych w maju 2025     Gdzie zrobimy zakupy w niedziele niehandlowe?     Harmonogram niedziel handlowych w 2025 roku  Niedziele handlowe w maju 2025. Oto harmonogram niedziel handlowych w maju 2025  W Polsce w 2025 roku przewidziano osiem niedziel handlowych, czyli dni, w które większość sklepów i galerii handlowych będzie otwarta mimo zakazu handlu w niedziele obowiązującego od 2018 roku. Warto pamiętać, że za złamanie zakazu handlu w niedziele grożą kary finansowe, a w przypadku uporczywego naruszania przepisów nawet kara ograniczenia wolności. Harmonogram niedziel handlowych w maju 2025  W maju 2025 roku nie ma żadnej niedzieli handlowej. Oznacza to, że wszystkie niedziele w maju 2025 roku są niehandlowe, a większość sklepów, w tym galerie handlowe i supermarkety, będzie zamknięta w niedziele tego miesiąca.Kolejna okazja do zakupów w niedzielę nastąpi dopiero 29 czerwca 2025 roku. Dalszy ciąg materiału pod wideo
Zrzut ekranu z https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/9796047,niedziele-handlowe-w-maju-2025-oto-harmonogram-niedziel-handlowych-w-maju-2025.html

Taką ścianę tekstu kierowaną nie do użytkownika, ale do robotów wyszukiwarki, nazywamy SEO Bełkotem.

SEO nie jest problemem samym w sobie

Gdyby SEO było używane wyłącznie do tego, aby ułatwić przeglądarce zrozumienie treści kierowanych do użytkowników, to Internet byłby znacznie przyjaźniejszym miejscem. Niestety priorytety na wielu stronach są odwrócone — strony chcą zarabiać na wyświetlaniu reklam, więc istotne jest, aby zebrać na stronie jak największy ruch. Administratorów stron nierzadko nie obchodzi, czy użytkownik znajdzie na stronie to, czego szukał, albo czy korzystanie ze strony będzie przyjemnym i szybkim doświadczeniem. Jeżeli użytkownik odwiedzi stronę, której model biznesowy jest oparty o monetyzację wyświetleń — to strona już „wygrała”, a użytkownik może sobie iść szukać informacji gdzieś indziej.

Prawdziwym winowajcą jest tutaj nie samo SEO, ale model biznesowy oparty o wyświetlanie reklam — bo w tym modelu ważniejsze jest kliknięcie w link, niż samo to, ile wartości dostrzega użytkownik w danej stronie.

Jak można działać? 🔥

Sytuacja nie jest beznadziejna. Możemy podejmować odpowiednie wybory technologiczne, które będą głosem za internetem dla ludzi, a nie dla automatów wyszukiwarek internetowych.

Wspieraj twórców, których treści czytasz / oglądasz / słuchasz

W naszej ocenie dobrostan ekosystemu internetowego będzie osiągalny tylko, jeżeli odejdziemy od modelu biznesowego opartego o wyświetlanie reklam. Dlatego jeżeli masz taką możliwość — rozważ wspieranie Twoich ulubionych twórców poprzez platformy pokroju Zrzutki, Patronite czy Buy me a coffee. To szansa na pokazanie twórcom, że istnieje choć szansa na utrzymanie się z tworzenia w Internecie bez pośrednictwa branży śledzących reklam.

Korzystaj z alternatywnych wyszukiwarek internetowych

Google stara się pokazać wyniki z całego Internetu — i to też jest częścią problemu. Przed automatami Google'a stoi niewyobrażalnie trudne zadanie — przefiltrować praktycznie cały publiczny Internet i wyłonić wartościowe treści. Biorąc pod uwagę ilość stron, które próbują ograć algorytmy Google'a, oraz ilość stron, które generują bezwartościowe treści za pomocą modeli językowych (tzw. „sztucznej inteligencji”) – to zadanie wydaje się wręcz niemożliwe do prawidłowego wykonania.

Na szczęście są alternatywy. Wyszukiwarka Kagi pozwala użytkownikom na obniżenie priorytetu stronom, których użytkownik nie lubi:

Kagi Search Stats
Better search results with no ads. Welcome to Kagi (pronounced kah-gee), a paid search engine that gives power back to the user.

Warto zwrócić też uwagę na projekt Peekr — wyszukiwarkę internetową, którą można hostować samodzielnie i mieć kompletną kontrolę nad tym, które witryny są umieszczane w indeksie, a które nie:

Peekr
Peek through the web! Peekr is a search engine that is developed and hosted in Poland, founded 28 December 2022 as SVMetaSearch.

Tak jak wspominaliśmy w 4. odcinku ICD Weekend, to jest doskonała odpowiedź na problem, z którym musi się zmagać Google. Bo zamiast próbować wyłowić cenne wyniki z indeksu pełnego małowartościowych stron, można po prostu wrzucać do indeksu tylko wartościowe strony.

Innym polecanym przez nas przykładem może być wyszukiwarka Qwant, która na podstawie opinii przewijających się na Mastodonie zdaje się być pozbawiona SEO Bełkotu w swoich wynikach wyszukiwania:

Qwant
Fast, reliable answers and still in trust: Qwant does not store your search data, does not sell your personal data and is hosted in Europe.

Alternatywnie można wypróbować wyszukiwarkę SearX, która łączy wiele indeksów z wielu wyszukiwarek:

searx
searx - a privacy-respecting, hackable metasearch engine

Chowaj niechciane strony z wyników wyszukiwania

Za pomocą wtyczki uBlacklist możesz schować w wynikach wyszukiwania domeny na podstawie zadanych list blokowania. Możesz tworzyć własną listę blokowania lub korzystać z publicznie dostępnych list:

Subscriptions | uBlacklist
The blacklists featured on this page are user-generated content and are not endorsed, controlled, or verified by the uBlacklist project. These lists are created and maintained by individual contributors based on independent reviews and assessments. As such, they reflect the opinions and judgments of…

Rozpoczęliśmy proces tworzenia „listy wstydu” stron, które praktykują SEO Bełkot. Póki co jest skromna, ale zdecydowanie poprawia jakość wyników wyszukiwania. Oto jak różnią się pierwsze wyniki wyszukiwania dla hasła „czy dzisiaj jest niedziela handlowa” przed i po zastosowaniu naszej blocklisty:

Przed zastosowaniem blocklisty jest strona Infor.pl ze ścianą tekstu i bez odpowiedzi na kluczowe pytanie (czy jest dziś niedziela handlowa). Po zastosowaniu blocklisty widać stronę, na której widnieje napis „czy dziś jest niedziela handlowa” i wielkimi czerwonymi literami odpowiedź „NIE”
Efekt wyszukiwania „czy dzisiaj jest niedziela handlowa” w DuckDuckGo. Po lewej - pierwszy wynik bez blocklisty. Po prawej - pierwszy wynik z włączoną blocklistą.

Nasza blocklista jest dostępna pod tym adresem. Jest napisana w formacie kompatybilnym z opisaną powyżej wtyczką uBlacklist.

uBlacklist

Zapraszamy do zgłaszania stron do tej blocklisty! Aby dodać stronę, daj nam znać na naszym forum:

Forum Internet. Czas działać!
Walczymy o prawo do prywatności i kontroli nad technologią!

Podsumowanie

Model biznesowy oparte o śledzące reklamy ma daleko idący negatywny wpływ na kształt Internetu. SEO Bełkot jest jednym z najbardziej jaskrawych tego przykładów. Na szczęście mamy mechanizmy przeciwdziałania — i wspólnymi siłami możemy wywrzeć presję na autorach stron, aby mieli większy szacunek dla nas, naszego intelektu i naszego czasu.

Dodatkowe materiały

GitHub - iorate/ublacklist: Blocks specific sites from appearing in Google search results
Blocks specific sites from appearing in Google search results - iorate/ublacklist
Wtyczka do blokowania stron w wynikach wyszukiwania
blocklisty
blocklisty
Nasza blocklista, która powstaje dzięki naszej grupie roboczej!
Home
SponsorBlock is a crowdsourced browser extension to skip sponsor segments in YouTube videos.
Wtyczka umożliwiająca pomijanie fragmentów filmu, często bełkotu (sic!) na YouTube
Tubular | F-Droid - Free and Open Source Android App Repository
A fork of NewPipe, a free lightweight YouTube frontend for Android.
Klient YouTube'a NewPipe ze wbudowanym SponsorBlockiem
Home
Free premium app for Android boxes and tvs
Klient YouTube'a na Android TV ze wbudowanym SponsorBlockiem